ค่าเสื่อมราคาคืออะไร รวมวิธีคิดค่าเสื่อมราคาที่สรรพากรกำหนด

ค่าเสื่อมราคา (Depreciation) เป็นหนึ่งในปัจจัยที่มีผลต่อมูลค่าของทรัพย์สินในระยะยาว โดยเฉพาะทรัพย์สินประเภทถาวร ที่มีอายุการใช้งานนานหลายปี เช่น บ้าน อาคาร และสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ การทำความเข้าใจเรื่องวิธีคิดค่าเสื่อมราคา 5% ต่อปี จึงเป็นเรื่องสำคัญทั้งสำหรับผู้ที่กำลังวางแผนซื้อหรือขายอสังหาริมทรัพย์ เพื่อที่จะได้ประเมินมูลค่าของอสังหาริมทรัพย์จริง ๆ ของอสังหาริมทรัพย์ได้อย่างถูกต้อง แม่นยำมากยิ่งขึ้น บทความนี้แสนสิริอยากพาทุกคนไปทำความเข้าใจว่าค่าเสื่อมราคาคืออะไร มีวิธีคิดค่าเสื่อมราคาอย่างไรบ้าง

ค่าเสื่อมราคา คืออะไร

ค่าเสื่อมราคา คือ การลดลงของมูลค่าทรัพย์สินเนื่องจากการใช้งาน การเสื่อมสภาพตามกาลเวลา หรือการล้าสมัย ในทางบัญชีค่าเสื่อมราคาถือเป็นค่าใช้จ่ายที่ต้องคำนวณจากสินทรัพย์ถาวรของกิจการ ทั้งที่ดิน อาคาร ส่วนประกอบอาคาร และอุปกรณ์ที่มีมูลค่าสูงและมีระยะการใช้งานยาวนาน

รูปแบบของการคิดค่าเสื่อมราคา

การคิดค่าเสื่อมราคา เป็นเรื่องที่หลายคนอาจมองว่าเกี่ยวข้องกับธุรกิจและการทำบัญชีเท่านั้น แต่ความจริงแล้ว เจ้าของบ้านและอสังหาริมทรัพย์ก็สามารถใช้การคิดค่าเสื่อมราคามาประยุกต์ใช้ เพื่อวางแผนการเงินระยะยาวได้เช่นกัน ในปัจจุบันวิธีคิดค่าเสื่อมราคาที่ได้รับความนิยมมีด้วยกันทั้งหมด 4 วิธีหลัก ดังนี้

1. วิธีคิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรง

วิธีนี้เป็นวิธีที่นิยมมากที่สุดสำหรับการคำนวณค่าเสื่อมราคาของบ้านและอาคาร เพราะเป็นรูปแบบที่คำนวณได้ง่าย โดยหลักการคือการหักค่าเสื่อมราคาในจำนวนที่เท่ากันตลอดอายุการใช้งานของทรัพย์สิน ซึ่งวิธีคิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรงจะมีค่าเสื่อมราคาของอสังหาริมทรัพย์อยู่ที่ 5% ต่อปี

2. วิธีคิดค่าเสื่อมราคาแบบอัตราเร่ง

วิธีคิดค่าเสื่อมราคาแบบอัตราเร่งเป็นวิธีที่คำนวณค่าเสื่อมราคาในอัตราที่สูงในช่วงปีแรก ๆ และลดลงในปีต่อ ๆ มา โดยมีวิธีการคิดค่าเสื่อมเป็น 2 เท่าของวิธีคิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรง แล้วนำจำนวนที่คำนวณได้ 2 เท่าไปหาค่าเสื่อมอีกที วิธีนี้มักใช้กับทรัพย์สินที่มีการเสื่อมค่าอย่างรวดเร็วในช่วงแรกของการใช้งาน เช่น เครื่องจักร หรือยานพาหนะ ไม่ค่อยนิยมใช้กับอสังหาริมทรัพย์

3. วิธีคิดค่าเสื่อมราคาตามจำนวนผลผลิต

วิธีคิดค่าเสื่อมราคาตามจำนวนผลผลิต เป็นการคำนวณค่าเสื่อมราคาตามปริมาณการใช้งานจริงของทรัพย์สิน หรือพูดง่าย ๆ ก็คือค่าเสื่อมแปรผันตรงกับการใช้งานนั่นเอง หากในปีนั้น ๆ มีการใช้ทรัพย์สินมากค่าเสื่อมราคาก็จะสูงขึ้นตามไปด้วย เหมาะกับทรัพย์สินที่มูลค่าเสื่อมลงตามปริมาณการใช้งาน

4. วิธีคิดค่าเสื่อมราคารวมจำนวนปี

วิธีคิดค่าเสื่อมราคารวมจำนวนปี เป็นรูปแบบการคิดค่าเสื่อมโดยคาดการว่าทรัพย์สินจะมีอายุการใช้งานนานเท่าไหร่ แล้วนำมาคิดค่าเสื่อมในรูปแบบของการคิดค่าเสื่อมราคาแบบเร่ง โดยคำนวณจากผลรวมของตัวเลขที่แสดงอายุการใช้งานของทรัพย์สิน โดยวิธีนี้จะมีค่าเสื่อมในช่วงแรก ๆ จะมากกว่าค่าเสื่อมในช่วงปีหลัง ๆ

สำหรับทรัพย์สินประเภทอสังหาริมทรัพย์ โดยเฉพาะบ้านและอาคารนิยมใช้การคิดค่าเสื่อมแบบเส้นตรง เพราะจะมีการกำหนดค่าเสื่อมเป็นเปอร์เซ็นต์ที่ตายตัว ทำให้ง่ายต่อการคิดค่าเสื่อมราคา อีกทั้งยังสอดคล้องกับลักษณะการเสื่อมของอสังหาริมทรัพย์ที่มักจะเสื่อมลงเท่า ๆ กันในแต่ละปีตลอดอายุการใช้งาน นอกจากนี้ ยังเป็นวิธีที่กรมสรรพากรยอมรับในการคำนวณภาษีอีกด้วย

รู้จักศัพท์เฉพาะที่ใช้สำหรับการคิดค่าเสื่อมแบบเส้นตรง

• อาคารถาวร

  อาคารถาวรหมายถึงอาคารที่สร้างขึ้นเพื่อใช้งานในระยะยาว โดยมีโครงสร้างที่มั่นคง แข็งแรง และไม่สามารถเคลื่อนย้ายได้ง่าย ที่สำคัญต้องมีอายุการใช้งาน 15 ปีขึ้นไป เช่น บ้าน คอนโด อาคารพาณิชย์

• อาคารชั่วคราว

  อาคารที่สร้างขึ้นเพื่อใช้งานในระยะเวลาจำกัด โดยทั่วไปจะมีวัสดุที่ไม่ทนทานหรือมีการออกแบบที่สามารถย้ายหรือทำลายได้ง่าย มีอายุการใช้งาน 1-5 ปี

• ราคาทุนของสินทรัพย์

  ราคาทุนของสินทรัพย์คือราคาที่จ่ายไปในการซื้อสินทรัพย์นั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ อาคาร หรือสิ่งของอื่น ๆ ซึ่งรวมถึงค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ค่าขนส่ง ค่าติดตั้ง แต่ในกรณีที่เป็นอสังหาริมทรัพย์ ราคาทุนจะรวมถึงค่าใช้จ่ายทั้งหมดในการซื้อทรัพย์สินนั้น ยกเว้นราคาที่ดินที่จะไม่คำนวณร่วมกับมูลค่าของอาคารหรือสิ่งปลูกสร้าง

• ราคาซาก

  ราคาซากคือมูลค่าของสินทรัพย์ที่คาดว่าจะขายได้เมื่อสิ่งนั้นหมดอายุการใช้งาน หรือไม่สามารถใช้งานต่อได้

• อายุการใช้งาน

  ระยะเวลาที่สินทรัพย์นั้นสามารถใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ก่อนที่จะเริ่มเสื่อมสภาพหรือหมดอายุการใช้งาน

ทำความเข้าใจวิธีคิดค่าเสื่อมราคาของอสังหาริมทรัพย์แบบเส้นตรง

สำหรับการคิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรงนั้นจะมีสูตรในการคำนวณ คือ

ในส่วนของการคิดค่าเสื่อมราคาของอสังหาริมทรัพย์ พระราชกฤษฎีกา ออกตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยหักค่าสึกหรอ และค่าเสื่อมราคาของทรัพย์สิน (ฉบับที่ 145) ไว้ว่า

• อัตราค่าเสื่อมของอาคารถาวรสูงสุดจะอยู่ที่ 5% ต่อปีของมูลค่าทรัพย์สิน
• อัตราค่าเสื่อมของอาคารชั่วคราวจะอยู่ที่ 100% ของมูลค่าทรัพย์สิน

ตัวอย่างการคำนวณค่าเสื่อมราคาอสังหาริมทรัพย์แบบเส้นตรง

• ราคาอสังหาริมทรัพย์ 1,200,000 บาท
• คิดค่าเสื่อมราคาอาคารถาวรสูงสุดอยู่ที่ 5% ต่อปีของมูลค่าทรัพย์สิน
• 1,200,000 x 5% (ไม่คิดราคาซาก) = 60,000 บาท/ปี
• ค่าเสื่อมของอาคารพาณิชย์หลังนี้จะอยู่ที่ 60,000 บาท/ปี

ซึ่งการคิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรงนั้นเป็นรูปแบบในการคิดที่มีความเรียบง่าย ไม่ซับซ้อน เพราะได้กำหนดเปอร์เซ็นต์ค่าเสื่อมไว้อย่างแน่นอน สามารถใช้คิดคำนวณค่าเสื่อมได้หลากหลายรูปแบบทั้งคิดค่าเสื่อมราคาของอสังหาริมทรัพย์ เครื่องจักร ยานพาหนะ และรวมถึงเครื่องใช้ไฟฟ้าได้อีกด้วย

สรุปเกี่ยวกับวิธีคิดค่าเสื่อมราคา

การเข้าใจเรื่องวิธีคิดค่าเสื่อมราคา โดยเฉพาะวิธีคิดค่าเสื่อมราคา 5% ต่อปีสำหรับบ้านและอาคาร เป็นเรื่องสำคัญสำหรับทั้งผู้ซื้อ ผู้ขาย และนักลงทุนอสังหาริมทรัพย์ เพราะส่งผลต่อการประเมินมูลค่าทรัพย์สินและการวางแผนทางการเงิน สำหรับอสังหาริมทรัพย์ประเภทบ้านและอาคาร การคิดค่าเสื่อมราคาแบบเส้นตรงเป็นที่นิยมมากที่สุด โดยเฉพาะการใช้อัตรา 5% ต่อปีตามที่กรมสรรพากรกำหนด แต่อย่างไรก็ตามมูลค่าของอสังหาริมทรัพย์ไม่ได้ลดลงตามทฤษฎีค่าเสื่อมราคาเสมอไป เนื่องจากปัจจัยอื่น ๆ เช่น ทำเลที่ตั้ง การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และการบำรุงรักษาที่ดี ล้วนมีผลต่อมูลค่าในระยะยาว

สำหรับใครที่กำลังมองหาบ้าน ไม่ว่าจะเป็นบ้านเดี่ยว บ้านแฝด หรืออาคารพาณิชย์ แสนสิริเรามีอสังหาริมทรัพย์ให้คุณได้เลือกอย่างหลากหลาย หากสนใจทำเลไหนสามารถเข้าไปชมตัวอย่างบ้านได้ที่เว็บไซต์แสนสิริเลย

ที่มา: ddproperty, fillgoods, businessplus, กรมสรรพากร

คำถามที่พบบ่อย